ဇာတ္-ဟူေသာစကားမွာ ဇာတက-ဟူေသာပါဠိမွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ျပီး အျဖစ္ေတာ္ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ရွိသည္။ ပါဠိလို ဇာတက ျဖစ္၍ ျမန္မာလိုအားျဖင့္ ဗုဒၶ၏ ဘုရားေလာင္းဘ၀ အျဖစ္ေတာ္စဥ္မ်ားကို ေဖာ္ျပေဟာၾကားထားရာ က်မ္းပင္ ျဖစ္သည္။
ဇာတ္ႀကီး ဆယ္ဘြဲ႔
၁။ ေတမိယဇာတကသည္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေတမိမင္းသား၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၂။ ဇနကဇာတကမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဇနက မင္းသား၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၃။ သု၀ဏၰသာမဇာတကမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သု၀ဏၰသာမ၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၄။ ေနမိယဇာတကမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေနမိမင္း၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၅။ မေဟာသဓဇာတကမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ မေဟာသဓာ၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၆။ ဘူရိဒတၱဇာတကမွာ ဘုရားအလာင္းေတာ္ ဘူရိဒတ္နဂါးမင္း၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၇။ စႏၵကုမာရဇာတကမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ စႏၵကုမာရမင္းသား၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၈။ နာရဒဇာတကမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ နာရဒ၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၉။ ၀ိဓူရဇာတကမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ၀ိဓူရသုခမိန္၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္။
၁၀။ ေ၀ႆႏၲရဇာတကမွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေ၀ႆႏၲရာမင္းႀကီး၏ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္တို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
ႏုမွာငါးရာ ရင့္မွာတစ္က်ိပ္
ဗုဒၶဘာသာတို႔တြင္ ႏုမွာငါးရာ ရင့္မာတက်ိပ္-ဟု ဆိုရိုးစကားတခုရွိသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ ပါရမီေတာ္မ်ား၊ ျဖည့္က်င့္ေတာ္မူေနစဥ္ ပါရမီေတာ္ႏုစဥ္ဘ၀ အျဖစ္ေတာ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ဘုရားျဖစ္ခါနီး ပါရမီေတာ္မ်ား ရင့္က်က္ခ်ိန္ အျဖစ္ေတာ္စဥ္ဘ၀မ်ားကို မွတ္သားသိရွိၾကေစရန္ ဆိုရိုးစကားျပဳခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ဘုရားရွင္သည္ ပါရမီေတာ္မ်ား ျပည့္ကာ သဗၺညဳတေရႊဉာဏ္ေတာ္ရျပီး ဗုဒၶအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေသာအခါ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဘ၀တုန္းက အျဖစ္ေတာ္စဥ္မ်ားကို အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ တပည့္သာ၀က စသည္တို႔အား ျပန္လည္၍ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဘုရားရွင္ ျပန္လည္ေဟာေဖာ္ခဲ့ေသာ အတိတ္အေလာင္းလ်ာ ဘ၀အျဖစ္ေတာ္စဥ္မ်ားကို ဇာတက အမည္ျဖင့္ ပိဋကေတာ္တြင္ က်မ္းတေစာင္ရွိသည္။
ဇာတ္ေတာ္အေရအတြက္
ဇာတကက်မ္း၌ ၀တၳဳေပါင္း ၅၄၇-ပုဒ၊ က႑ေပါင္း ၁၁-ခုရွိသည္။
ပထမက႑ကို ဧကနိပါတ (ဧကနိပါတ္) ဟုေခၚသည္။
ဂါထာတပုဒ္သာ ပါရွိေသာောကာင့္ ဧကနိပတါဟုေခၚျခင္း ျဖစ္သည္။
ဂါထာႏွစ္ပုဒါပါသည္ကို ဒုကနိပါတ္၊ သံုးပုဒ္ပါသည္ကို တိကနိပါတ္၊ ေလးပုဒ္ပါသည္ကို စတုကၠနိပတ္၊ ငါးပုဒ္ပါသည္ကို ပဥၥကနိပါတ္၊ ေျခာက္ပုဒ္ပါသည္ကို ဆကၠနိပါတ္၊ စသည္ျဖင့္ ဂါထာအေရအတြက္အလိုက္ အမည္ေပးထားသည္။
အေရအတြက္အားျဖင့္
ဧကနိပါတ္တြင္ ဇာတက (၀တၳဳ) ၁၅၀-ပါရွိသည္။
ဒုကနိပါတ္၌ ၁၀၀။
တိကနိပါတ္၌ ၅၀။
စတုကၠနိပါတ္၌ ၅၀။
ပဥၥကနိပါတ္၌ ၂၅။
ဆကၠနိပါတ္၌ ၂၀။
သတၱကနိပါတ္၌ ၂၁။
အ႒ကနိပါတ္၌ ၁၀။
န၀ကနိပါတ္၌ ၁၂။
ဒသကနိပါတ္၌ ၁၆။
ဧကာဒသကနိပါတ္၌ ၉။
ဒြါဒသကနိပါတ္၌ ၁၀။
ေတရသကနိပါတ္၌ ၁၀။
ပကိဏၰကနိပါတ္၌ ၁၃။
၀ီသတိနိပါတ္၌ ၁၄။
တႎသနိပါတ္၌ ၁၀။
စတၱာလီသနိပါတ္၌ ၅။
ပဏၰာသနိပါတ္၌ ၃။
သ႒ိနိပါတ္၌ ၂။
သတၱတိနိပါတ္၌ ၂။
အသီတိနိပါတ္၌ ၅။
မဟာနိပါတ္၌ ၁၀-ပါရွိသည္။
စုစုေပါင္း ဇာတက ၅၄၇ ျဖစ္သည္။
ထို ၅၄၇-ဘ၀တြင္ ႏုစဥ္ဘ၀ေပါင္း ၅၃၇-ဘ၀ႏွင့္ အရင့္အမာဘ၀ ၁၀-ဘ၀ ပါ၀င္သည္။ ဤသည္တို႔ကိုပင္ စုေပါင္းကာ မွတ္သားရ လြယ္ကူေစျခင္းငွာ ႏုမာငါးရာ ရင့္မွာတက်ိပ္-ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အမွန္အားျဖင့္ ဇာတ္ေတာ္ငါးရာ့ငါးဆယ္ မျပည့္ဘဲ ၅၄၇-သာရွိသည္။ ထိုဇာတ္ေတာ္မ်ားသည္ ျမန္မာမႈနယ္ပယ္၌ ဇာတ္ေတာ္ ၅၅၀-ႏွင့္ ဇာတ္ေတာ္ႀကီး ၁၀-ဘြဲ႔ဟု ထင္ရွားသည္။
ေတ၊ ဇ၊ သု၊ ေန၊ မ၊ ဘူ၊ စန္၊ နာ၊ ၀ိ၊ ေ၀ ဟု အစီအစဥ္အလိုက္ျဖစ္ေအာင္ အတိုေကာက္မွတ္သားၾကေလ့ရွိသည္။
ဇာတ္ေတာ္ဘဲြ႕တို႕၏ အမည္အျပည့္အစံုႏွင့္ ေရးသားသူႏွင့္ ၿပီးစီးခုႏွစ္မွာ-
( ဇာတ္ေတာ္အစဥ္ )
၁။ (ေတ) ေတမိယဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ) ေကာဇာ-၁၁၄၈-ခုႏွစ္၊ တပို႔တြဲလ၊
၂။ (ဇ) မဟာဇနကဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၇-ခုႏွစ္၊ နယုန္လ၊
၃။ (သု) သုဝဏၰသာမဇာတ္ (ဦးပညာတိကၡ) ေကာဇာ-၁၁၈၈-ခုႏွစ္၊ နယုန္လ၊
၄။ (ေန) ေနမိဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၈-ခုႏွစ္၊ ၀ါဆိုလ၊
၅။ (မ) မေဟာသဓာဇာတ္(ပ၊ဒု) (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၆-ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလ၊
၆။ (ဘူ) ဘူရိဒတၱဇာတ္ (ရွင္နႏၵေမဓာ)ေကာဇာ-၁၁၄၈-ခုႏွစ္၊ နတ္ေတာ္လ၊
၇။ (စန္) စႏၵကုမာရဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၄-ခုႏွစ္၊ ျပာသိုလ၊
၈။ (နာ) နာရဒဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၄-ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလ၊
၉။ (၀ိ) ဝိဓူရဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၅-ခုႏွစ္၊ ၀ါေခါင္လ၊
၁၀။ (ေ၀) ေဝႆႏၲရာဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၅-ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလ၊
က်မ္းျပီးခုနစ္အစဥ္
စႏၵကုမာရဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၄-ခုႏွစ္၊ ျပာသိုလ၊
နာရဒဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၄-ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလ၊
ဝိဓူရဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၅-ခုႏွစ္၊ ၀ါေခါင္လ၊
ေဝႆႏၲရာဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၅-ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလ၊
မေဟာသဓာဇာတ္(ပ၊ဒု) (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၆-ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလ၊
မဟာဇနကၠဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၇-ခုႏွစ္၊ နယုန္လ၊
ေနမိဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ)ေကာဇာ-၁၁၄၈-ခုႏွစ္၊ ၀ါဆိုလ၊
ဘူရိဒတၱဇာတ္ (ရွင္နႏၵေမဓာ)ေကာဇာ-၁၁၄၈-ခုႏွစ္၊ နတ္ေတာ္လ၊
ေတမိယဇာတ္ (မင္းဘူးဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသ) ေကာဇာ-၁၁၄၈-ခုႏွစ္၊ တပို႔တြဲလ၊
သုဝဏၰသာမဇာတ္ (ဦးပညာတိကၡ) ေကာဇာ-၁၁၈၈-ခုႏွစ္၊ နယုန္လ၊
No comments:
Post a Comment